اختراع این آلیاژ از فلز آهن، توانست تحول بزرگی در صنایع به وجود بیاورد. امروزه، از صنایع عمران گرفته تا تولید محصولات مختلف صنعتی، همگی به نوعی از فولاد استفاده می‌کنید. اگر به محصولاتی که به طور روزمره با آن در ارتباط هستید، نگاهی بیاندازید، احتمالاً همه‌ی آن‌ها، یا از فولاد ساخته شده‌اند و یا فولاد در فرآیند ساخت آن‌ها، نقش داشته است. اما همه‌ی آلیاژها هم ویژگی‌های مشابهی ندارند.
عنصر کربن، اصلی‌ترین عنصری است که در ساخت فولاد، ایفای نقش می‌کند. ترکیب آهن و کربن، به تنهایی آلیاژ فولاد را تولید می‌کند. اما در فرآیند تولید، برای افزودن ویژگی‌های دیگر مانند کشش، چکش‌کاری و …، استفاده از عناصر دیگری هم دیده می‌شود. از عنصر منگنز و سیلیسیم گرفته تا کروم. یکی دیگر از عناصری که در خیلی از انواع آلیاژ فولادی آن را پیدا می‌کنید، عنصر مولیبدن است. در این مقاله، قرار است بیشتر به تاثیر افزودن دو عنصر کروم و مولیبدن به آلیاژهای فولادی صحبت کنیم.
مهمترین آلیاژهای فولادی کروم و مولیبدن‌دار
با تغییر ترکیب به کار رفته در ساخت آلیاژهای فولادی، می‌توانید به انواع بیشماری از آلیاژ برسید که شاید هر کدام دارای ویژگی‌های منحصر به فرد خود باشد. اما برخی از آلیاژها هستند که از لحاظ تعادل ویژگی‌ها، در بهترین حالت ممکن قرار دارند. از همین رو است که در بازار، تقاضای بیشتری برای خرید آن‌ها وجود دارد. اما شاید در آزمایشگاه‌ها و شرایط خاص، تولید آلیاژهای خاصی از فولاد هم به چشم بخورد. اما موضوع اصلی که در این مقاله بررسی خواهیم کرد، آلیاژهای فولادی هستند که در ساخت آن‌ها، از دو عنصر مولیبدن و کروم استفاده شده است. از معروف‌ترین و پرطرفدارترین آلیاژهای فولادی که این دو عنصر را در ترکیب ساخت خود دارند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
فولاد Mo40/42CrMo4/W.No.1.7225
فولاد Ck 45/W.No.1.1191
در آنالیز این فولادها، علاوه بر مولیبدن و کروم، با عناصر دیگری هم مواجه خواهید شد. کربن که پای ثابت همه‌ی آلیاژهای فولادی است. اما در این فولادها، از میزان کمی کربن استفاده شده است. به طور کلی، آلیاژهای فولادی، بر اساس میزان کربنی که در ساختار خود دارند، به دو دسته‌ی آلیاژهای فولادی بر پایه‌ی کربن و فولادهای کم‌آلیاژ تقسیم می‌شوند. در دسته‌ی اول، کربن ماده‌ی اصلی تشکیل‌دهنده‌ی آلیاژ است، اما در دسته‌ی دوم، میزان کمی از کربن در ساخت آلیاژ استفاده شده است.
هر دو نوع فولادی که در بالا، درباره‌ی آن‌ها صحبت کردیم، در دسته‌ی آلیاژهای فولادی کم‌کربن قرار می‌گیرند. افزودن کروم به این فولادها، سبب می‌شود تا سختی آن‌ها، به میزان قابل توجهی افزایش داشته باشد. این موضوع باعث می‌گردد تا به مقاومت مورد نیاز در یک کاربرد خاص، در حجم کمتری دستیابی داشته باشیم. البته این حجم کم، می‌تواند به معنای کاهش هزینه‌های مورد نیاز برای تهیه‌ی فولاد نیز باشد. اما موضوع دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، مقطع فولادی است.
استفاده از فولاد، به صورت خام، رواج چندانی ندارد. در واقع هیچکدام از مصرف‌کننده‌های نهایی فولاد، این محصول را به صورت شمش‌هایی که از کارخانه تولید فولاد بیرون می‌آید، مصرف نمی‌کنند. برای این که فولاد، کاربردهای بیشماری دارد و برای پاسخگویی به نیاز مشتریان در هر کدام از این کاربردها، باید شرایط ظاهری خاصی داشته باشد. به این منظور است که در بازار محصولات فولادی، هر کدام از آلیاژهای فولادی را با شکل و ظاهرهای گوناگونی می‌توان پیدا کرد. از میلگرد و ورق‌های فولادی گرفته تا تسمه و شفت و ….
یکی از مقاطعی که مخصوصاً در صنایع عمران کاربردهای زیادی دارد، میلگرد است. استفاده از این مقطع، علاوه بر ساختمان‌سازی، در ساخت بدنه‌ها و ساخت تجهیزات صنعتی هم کاربرد زیادی دارد. یکی از میلگردهای فولادی موجود در بازار که مشتریان زیادی دارد، میلگرد فولادی 1.7225 است. با توجه به وجود کروم و مولیبدن در فولادی که ماده‌ی اصلی ساخت این میلگرد بوده است، سختی این میلگردها، به شدت بالا است. علاوه بر مقاومتی که در برابر ضربه و فشار دارند، ویژگی توان کششی، از دیگر مزایایی است که این میلگرد می‌تواند به ارمغان بیاورد. البته این ویژگی‌ها، در همه‌ی مقاطعی که از این فولاد ساخته می‌شوند، مانند ورق 1.7225، دیده می‌شود.
در کل، فولاد، ماده‌ی بسیار مفیدی است که می‌تواند ابزار و تجهیزات مورد نیاز برای ساخت و ساز و تولید محصولات در صنایع مختلف را تامین کند. اما این که از چه فولادی، در چه شرایطی استفاده کنیم، نقش بسیار مهمی در بازدهی فرآیند تولید و خروجی محصول مورد نظر خواهد داشت. در بازار محصولات فولادی، می‌توانید اسامی زیادی ببینید که شاید بتواند برای شما گیچ‌کننده باشد. اما در صورتی که بدون شناخت کافی، دست به خرید بزنید، احتمال این که عملیات خود را با ریسک بزرگی مواجه کنید، زیاد خواهد بود. در این مقاله، یکی از انواع این آلیاژها را به طور مختصر بررسی کردیم.
